Rüzgar Türbinlerinin Dağıtım Şebekesine Bağlantısı

Dağıtım gerilimi seviyesinde şebekeye bağlanması planlanan bir rüzgar santralı, diğer enerji santralları veya otoprodüktör santrallarda olduğu gibi, ancak bağımsız bir enerji nakil hattı ile bir dağıtım merkezine veya TEAŞ trafo merkezine bağlanabilir. Sistem emniyeti ve can güvenliği açısından dağıtım hatlarına saplama girmelerine müsaade edilmemektedir.

Ülkemizin elektrik dağıtım şebekesi genelde 34,5 kV ve daha düşük gerilim seviyesindedir. Rüzgarın bol olduğu kıyı bölgelerimizde trafo merkezlerinin güçlerinin 25 – 50 MW olduğu, bu bölgedeki iletim sistemimizin genelde radiyal olduğu ve minimum sistem empedansı göz önüne alınırsa, kısa devre güçleri 200 – 300 MVA ile sınırlı kalmaktadır. Bu durumda dağıtım şebekelerine bağlanacak rüzgar santrallarının gücü azami 15 MW civarında olmaktadır.

Rüzgar türbinleri çoğu gelişmiş ülkede basit sigortalı ayırıcılar ve herbir türbin için bir trafo ile şebekeye bağlanmakta ve başında eleman bulunmadan işletilmektedir. Personelsiz işletildikleri için, türbini hertürlü şebeke olayına ve türbin arızasına karşı koruyan bilgisayarlı bir kontrol sistemi içermekte, çok nadir olarak meydana gelen arızalarda türbin kontrol sistemi tarafından sinyal yollanmakta ve uzaktan müdahale ile veya teknisyen yollanarak arıza giderilmektedir.

Ülkemizde ise, trafoları, türbinleri ve bağlantı kablolarını korumak için kesici ve ayırıcı gibi ilave teçhizat ve kablo arızalarına karşı ring sisteminin kullanılması şart koşulmakta, mükerrer sayılabilecek bu teçhizat ise santral maliyetlerini oluşturan ana faktörler olmaktadır.

Rüzgar Türbinlerinin İletim Şebekesine Bağlantısı

İletim şebekesine bağlanacak bir rüzgar santralı, ya en yakın TEAŞ trafo merkezine çekilecek bir iletim hattı ile, ya da en yakın iletim hattına girdi çıktı yaparak şebeye bağlanabilir.

İletim şebekemizin gerilim seviyesi 154 veya 380 kV dur. Bu gerilimdeki trafo merkezlerimizin minimum kısa devre güçleri 300 – 400 MVA’ dan başlamakta, 10.000 MVA ya kadar çıkabilmektedir. Bu nedenle büyük güçte rüzgar santralı tesis etmek isteyenler ancak iletim şebekesine bağlanabilecektir.

Dağıtım sistemine bağlanacak bir rüzgar çitliğindeki elektrik bağlantılarının gerilim seviyesi, tercihan bağlanacakları trafo merkezinin gerilim seviyesi olarak seçilmektedir. Bu durumda santral çıkışına ilave bir yükseltici (veya düşürücü) trafo tesis maliyeti olmayacaktır.

İletim şebekesine bağlanacak rüzgar santrallarında ise gerilim seviyesi olarak en ekonomik dağıtım gerilim seviyesi seçilebilir. Bu durumda, santral çıkışında kullanılacak yükseltici trafonun, ülkemizde kullanılan standartlardan farklı olması durumunda, yedekleme sorunu ortaya çıkabilir.

Rüzgar santrallarının iletim şebekesine bağlanmasının diğer bir şekli ise, kısa devre gücünün oldukça yüksek olduğu bir 380 kV merkeze bağlanmalarıdır. Ülkemizdeki 380 kV merkezlerin minimum kısa devre gücü genelde 5000 MVA’ nın üzerinde olduğundan böyle bir merkeze çok sayıda rüzgar santralı, şebekeyi rahatsız etmeden bağlanabilir.

Generis Enerji; alanındaki uzman kadrosuyla hem dağıtım hem de iletimden bağlanacak olan Rüzgar Santrallerin tasarım ve projelendirmesi, tesis edilmesi, devreye alınması ve bakım işlerini en verimli ve güvenilir şekilde sağlamaya devam etmektedir.